اين كه مى گويند روز اربعين روز تجديد عزاى اهل بيت (ع) و گذر مجدد اهل بيت (ع) از شام به كربلا نيست چه قدر مستند است در حالى كه در ذهن عامه مردم و آن چه كه در مداحى ها فهميده مى شود چيزى خلاف اين است؟ لطفا توضيح بفرمائيد.
اين كه مى گويند روز اربعين روز تجديد عزاى اهل بيت (ع) و گذر مجدد اهل بيت (ع) از شام به كربلا نيست چه قدر مستند است در حالى كه در ذهن عامه مردم و آن چه كه در مداحى ها فهميده مى شود چيزى خلاف اين است؟ لطفا توضيح بفرمائيد.
امام حسين (ع) و يارانش در كربلا به شهادت رسيدند و سعادت دنيا و آخرت را به دست آوردند. خانواده امام حسين (ع) و يارانش به دست نيروهاى عمر بن سعد به اسارت گرفته شدند و فرداى عاشورا به سوى كوفه حركت داده شدند. خاندان نبوت و خانواده هاى ياران حسين بن على (ع) مدت زيادى در كوفه نماندند و روز پانزدهم محرم يا بيستم محرم از كوفه به سوى شام برده شده اند. اگر پانزدهم محرم راه افتاده باشند در اين صورت مسافت بين شام و كوفه را در پانزده روز رفته اند چون روز اول صفر سال 61 به شام وارد شده اند و اگر بيستم محرم به سوى شام حركت داده شده باشند اول صفر همان سال به شام رسيده اند. در شام هم زياد نمانده اند چون يزيد نمى توانست آنان را زياد نگه دارد. زياد ماندن آنان براى حكومت يزيد بسيار خطر داشت و براى همين يزيد با آنان رفتار خشنى نداشت و آنان را به دربار خود راه مى داد و حتى اجازه داد در خود دربار براى شهداى كربلا و امام حسين (ع) عزادارى كردند. در شام هشت روز يا ده روز ماندند و به عراق بازگشته اند و در مدت ده روز مسافت بين شام و عراق را آمدند و روز بيستم ماه صفر سال 61 به كربلا رسيدند و پيش از رسيدن خاندان پيامبر (ص)، جابر بن عبد الله انصارى براى زيارت قبر امام حسين (ع) و شهدا آمده بود.
در ميان علماى شيعه اماميه، اين مطلب مورد ترديد نبود و مورخان اسلامى كه متعرض اربعين امام حسين (ع) شده اند، منظورشان اربعين اول است و اربعين دوم كه اربعين واقعى نيست و سنت اربعين از همان اربعين اول امام حسين (ع) مانده است. اگر خاندان امامت و نبوت اربعين اول را به كربلا نمى آمدند، ديگر اربعينى در كار نبود. از ديدگاه علماى اماميه خاندان نبوت و امامت در اربعين اول به كربلا آمدند و امام سجاد (ع) سر مبارك امام حسين (ع) را در اربعين اول از شام آورد و در كربلا به بدن امام حسين (ع) ملحق كرد و در همان قبر دفن كرد. در اين اواخر «ميرزاى نورى» آمدن اسيران به كربلا را در اربعين اول بعيد به حساب آورده است و شاگردانش هم از استاد خود پيروى كرده و آمدن اسيران به كربلا را در اربعين اول بعيد شمرده اند ولكن نظر اين ها درست نيست اين ها فكر كرده اند كه اسيران در كوفه و شام مدت زيادى مانده اند در حالى كه اسيران را در كوفه و شام نمى توانستند به مدت زياد نگه بدارند و نيز اين ها فكر كرده اند كه مسافت طولانى شام و عراق را نمى توان به اين زودى طى كرد ولى اين ها توجه نكرده اند كه اولا اسيران در كوفه و شام كم مانده اند نه يك ماه و نه يك ماه و نيم و نه يكسال، ثانيا مسافت شام و عراق را در كمتر از ده روز هم مى توان سيركرد. براى نمونه به چند مورد اشاره مى كنيم:
1 عربهاى عقيل مسافت بين شام و عراق را در مدت يك هفته طى مى كردند. اين مطلب را صاحب «اعيان الشيعه» آورده است و نويسنده كتاب اعيان الشيعه، خودش اهل دمشق است و ايرانى نيست. او بهتر از ميرزاى نورى راه هاى شام به عراق را مى شناسد. ايرانى ها راه هاى صحراى كبير ميان شام و عراق را خوب نمى شناختند.
2 عرب هاى صليب از وطن خودشان در شام تا نجف عراق را در مدت هشت روز طى مى كردند. اين موضع را نيز ساحب «اعيان الشيعه» تصديق كرده است. وقتى اين عرب ها در مدت هشت روز از شام به عراق بروند، در اين صورت نيروهاى عبيد الله بن زياد بايد اين مسافت را زودتر بپيمايند چون آنان مأمورند و عجله دارند و در هر لحظه ممكن است خطرى پيش بيايد. مأموران عبيد الله بن زياد كه اسيران را مى بردند، گردش كنان نمى رفتند بلكه مى خواستند هر چه زودتر به شما برسند چون مأموريت خطرناكى بود. توجه داشته باشيم كه درباره اسيران كربلا و رفتن آنها به كوفه و از كوفه به شما مطالب نادرست فراوانى در كتاب هاى غير معتبر آمده است. ما آنها را نمى گوييم. ما بر اساس مآخذى كه قابل اعتماد است، داورى مى كنيم نه كتاب هايى كه اعتبار ندارند.
3 معاويه در سال 60 هجرى و روز پانزدهم رجب مرد. يزيد به والى مدينه نوشت كه پدرم مرده و تو از حسين بن على (ع) بيعت بگير. امام در 28 رجب سال 60 از مدينه خارج شد. ميان مرگ معاويه و خروج امام حسين (ع) 13 روز فاصله است. حجاز نسبت به شام دورتر از عراق است. در مدت 13 روز خبر مرگ معاويه به مدينه رسيده است و بر اين اساس مسافت بين عراق و شام را مى توان طى كمتر از 13 روز رفت. پس اين كه برخى مثل ميرزاى نورى طى مسافت بين شام و عراق را در مدت ده روز يا هفت روز بعيد شمرده اند، صحيح نيست و موارد متعددى در تاريخ آمده است كه اين مسافت را در كمتر از ده روز طى كرده اند. ما براى نمونه به چند مورد اشاره كرديم.
بنابراين در مورد اربعين، حق با علمائى است كه مى گويند كه خاندان نبوت در بيستم صفر همان سال كه سال 61 بوده به كربلا آمدند. اگر مى خواهيد در مورد اربعين امام حسين (ع) اطلاعات دقيق و كافى داشته باشيد به كتاب «تحقيق درباره اول اربعين سيد اشهداء (ع)»، نوشته شهيد محراب آيت الله سيد محمد على قاضى طباطبائى، چاپ سوم، سال 1368 در قطع وزيرى و 984 صفحه مراجعه نمائيد.
آنچه در اينجا درجواب سؤال شما آورديم برگرفته شده از همين كتاب است. از اول تا ص 76 مطالعه و اين چند جمله نوشته شد. اميدواريم توفيق مطالعه اين كتاب نصيب شما بشود.