رویدادهای زندگی را مصیبت قلمداد کردن
خیلی از ما عادت به بزرگ جلوه دادن مشکلات خود داریم ومدام در حال شکوه شکایت هستیم .درحالیکه همه رویدادهای زندگی حاوی پیامی هستند و در راستای مسیر سعادت ما لازمه ای زندگی است.
در سوره انشراح آیه 5-6 نحوه برخورد با سختیها ذکر شده است:
فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴿۵﴾إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴿۶﴾
خداوند در این آیه به پیامبر (ص) خود خطاب می کند که: “پس (بدان که) مسلماً با هر دشوارى آسانی است". پیامبری که در مکّه با دشوارى های بسیاری روبرو بوده است. بدیهی است که این وعده ای است از سوی خداوند که برای ایشان در مدینه آسانى است و یا با عسرى که در دنیا است، در بهشت برایشان یسر باشد.
برای استعمال “مع” تفسیرهایی از جانب مفسران مطرح شده است که بسیاری از آنها قابل جمع هستند و ما در زیر به آنها اشاره می کنیم.
الف. استعمال حرف مع به جاى بعد، برای این است که پیوستگى یسر با عسر را می رساند. (پرتوى از قرآن /157)یعنی در آیه شریفه یک نوع پیوستگی و ارتباط بین تحمل سختی ها و رسیدن به آسانی وجود دارد؛ یعنی این طور نیست که انسان به طور اتفاقی بعد از سختی، به راحتی برسد؛ از این رو برای رساندن این پیوند بین عسر و یسر، به کلمه ای نیاز داریم که این معنا در آن وجود داشته باشد و آن کلمه “مع” است.
به عبارت دیگر؛ آیه با لفظ “مع” مىفهماند که آسانى با رنج توأم است، از لحظه تحمّل سختى، آسانى به تدریج به دست مىآید.( ، تفسیر أحسن الحدیث/ 274) به هر حال، مع نشانه همراهى است و بیان می کند که این دو از هم تفکیک ناپذیرند.
ب. از کلمه “مع” استفاده شده تا نشان دهد آسانی به سختی نزدیک است که از این رهگذر موجبات تسلّی خاطر و تقویت قلب فراهم شود .( تفسیر جوامع الجامع/507)
گفتنی است که علامه طباطبایی بر این باور است که منظور از کلمه “مع=با” واقع شدن یسر به دنبال عسر است، نه این که منظور از معیّت این باشد که یسر و عسر در زمان واحد تحقق مىیابد. (تفسیر المیزان ج20، ص 534)
به هر حال معنای “مع” هر چه باشد، با توجه به این که با هر مشکلى آسانى آمیخته، و با هر صعوبتى سهولتى همراه است، و این دو همیشه با هم بوده و با هم خواهند بود استفاده از واژه “مع” خالی از لطف نبوده است.(تفسیر نمونه)
حضرت علي عليه السلام ىر نهي از بزرگ شمردن مصیبتها میفرمایند :
«من عظم صغار المصائب ابتلاء الله بکبارها »هرکه مصیبتهای کوچک خود را بزرگ بشمارد خدایش به مصیبتهای بزرگ دچار خواهد کرد .(سید رضی / 508)
(ما بزرگترین درسها را در زمان سختی ها می اموزیم .شما مهمترین تصمیمات زندگی خود را در چه زمانی اتخاذ میکنید ؟ پس از مصیبتها و شکستها و ضربه خوردن ها ،در آن زمانیکه به زانو درآمدید ،اینطور نیست ؟) (متیوس /17)
ما در مسیر سعادتمندی خود باید با کائنات همسو شویم .بطور مثال گیاهان در تاریک ترین زمان شب فتوسنتز میکنند .پس در مصائب و سختی ها قطعا برای ما رشد و تعالی خواهد بود .
در سوره بقره آیه 216:
كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ”
بر شما کارزار ( با کفار ) نوشته و مقرر شد و حال آنکه برای شما ناخوشایند است ، و بسا چیزی را خوش ندارید و آن برای شما بهتر است ، و بسا چیزی را دوست دارید و آن برای شما بدتر است ، و خدا می داند و شما نمی دانید.
نکته بسیار مهم در آیه آخر سوره بقره ذکر شده است که این سختی ها همه در توان انسان است .
لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ. خداوند هيچ كس را جز به قدر توانايىاش تكليف نمىكند. آنچه (از خوبى) به دست آورده به سود او، و آنچه (از بدى) به دست آورده به زيان اوست. پروردگارا، اگر فراموش كرديم يا به خطا رفتيم بر ما مگير، پروردگارا، هيچ بار گرانى بر (دوش) ما مگذار؛ همچنانكه بر (دوش) كسانى كه پيش از ما بودند نهادى. پروردگارا، و آنچه تاب آن نداريم بر ما تحميل مكن؛ و از ما درگذر؛ و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور؛ سرور ما تويى؛ پس ما را بر گروه كافران پيروز كن.
با مشکلات و سختیها باید عشق بازی کرد .زیرا هر سختی پیامی دارد و قطعا صبر برآن پاداشی زیباتر بهمراه خواهد داشت . برداشت ما ازصبر سوختن و ساختن و افسرده شدن در تنهایی است ،مابه این فرد صبور می گوییم .
در حالیکه صبر را بانوی صبر حضرت زینب س معنا کرده اند .انسانی صبور است که در بروز مشکلات توسل میکند و مطئن است که خداوند آسانی را در راهش خواهد گذاشت . قطعا بدون عبور از شب سرد و تاریک دیدن سپیده دم محال است .